Wyjątkowa ikona Trójcy Świętej


Wykonywanie przedstawień Trójcy Świętej jest w tradycyjnym kanonie ikony zakazane. Mimo to od wieków chrześcijański Zachód nie przestrzega restrykcyjnie tej zasady i tworzy przedstawienia wszystkich trzech osób Boskich. Najczęściej Trójca jest w ten sposób wyobrażana jako dwóch mężczyzn (osoba Ojca i Syna) oraz gołębica (osoba Ducha Świętego). Meksykańscy starokatolicy postanowili trochę odejść od tego schematu i przedstawić Ducha Świętego pod postacią kobiety. Taki zabieg ma po części uzasadnienie biblijne, bowiem w języku hebrajskim Ruach ha-Kodesz (רוּחַ הַקֹּדֶשׁ) jest rodzaju żeńskiego (a właśnie poprzez określenie „Ruach” znajdujemy pierwsze prorocze wzmianki o Duchu Świętym w Starym Testamencie), natomiast w grece to Hagion Pneuma (τὸ ἅγιον Πνεύμα) jest rodzaju nijakiego i tak naprawdę dopiero łacina ze swoim Spiritus Sanctus w rodzaju męskim „zmaskulinizowała” Ducha Świętego.

Naturalnie kwestia zaimków i form gramatycznych w księgach Starego i Nowego Testamentu nie definiuje płci Boga. Wierzymy, że w swojej naturze wykracza On/Ona poza pojmowane przez nas ramy płciowe. Jednak jednocześnie wyznajemy, że człowiek w swojej naturze został stworzony na obraz Boży, w związku z czym szeroko rozumiane kobiecość i męskość mają swoje źródło w Bogu.

W Reformowanym Kościele Katolickim bardzo mocno podkreślamy, że chrześcijańskie spojrzenie na człowieka ma swoje źródło w nauce trynitarnej, zakładającej jedność Boga w trzech różnych osobach. Skoro więc sam Bóg jest w sobie różnorodny, to tak samo różnorodna jest stworzona przez niego ludzkość. W związku z tym zadaniem Kościoła jest afirmacja tej różnorodności. Jako reformowani katolicy i katoliczki rozpoznajemy, że jej wyrazem powinno być dopuszczanie wszystkich osób do pełni życia Kościoła bez względu na ich tożsamość płciową (stąd droga do sakramentu święceń jest u nas otwarta bez względu na płeć).

Z tych samych powodów podzielamy intuicję naszych sióstr i barci z Meksyku uznając, że takie przedstawienie Trójcy Świętej mimo, że jest współczesne, to jednak wyraża prawdę o naturze Boga przekazywaną od wieków w Kościele, a także stanowi wyraz afirmacji kobiecości przez wspólnotę wierzących.

diakon Artur Klimaszewski