Ornaty stożkowe w Liturgii RKK


Osoby, które uczestniczyły w ostatnim czasie w liturgii celebrowanej w naszej kaplicy w Poznaniu, zapewne zauważyły ornat (wierzchnia szata używana przez prezbiterów i biskupów w czasie liturgii Eucharystii w kolorze danego okresu liturgicznego lub wspomnienia) nieco inny od powszechnie używanych w Polsce. Od kilku miesięcy do celebracji liturgicznych używamy ornaty stożkowych. Nie jest to nasza „fanaberia” ale przemyślany krok, który ma służyć pięknej celebracji Liturgii.

Najpierw nieco o samym ornacie stożkowym. Powszechnie stosowany był do XV wieku. Ornat w formie stożka, szyty z półkola materiału, którego boki złożone do środka dają właśnie kształt stożka z poziomym bądź pionowym wycięciem na głowę.

Jest to najprawdopodobniej pierwotny kształt ornatów, wspólny dla chrześcijaństwa zachodniego i wschodniego. Z biegiem lat w zależności od tradycji, przycinano materiał po bokach (tradycja rzymska) lub z przodu (tradycja bizantyjska). Pierwotnie ornat stożkowy był wierzchnią szatą używaną powszechnie w cesarstwie rzymskim.

Ornaty stożkowe można wypatrzeć m.in. na średniowiecznych przedstawieniach świętych prezbiterów i biskupów. Ich wierzchnia szata liturgiczna nie zwisa bezwładnie w dół jak południowoamerykańskie ponczo, ale tworzy pięknie układające się fałdy, okrywa ciało celebransa i współpracując z jego ruchami. Nie potrzebuje dodatkowych zdobień gdyż fałdy i gra światła sama w sobie nadaje tej szacie dostojnego charakteru, który jest właściwy dla celebracji misterium paschalnego w Eucharystii.

Biskup Piotr Hickman podczas swojej wizyty w październiku 2013 w Poznaniu zobaczył nasz pierwszy, zielony ornat stożkowy oraz usłyszał jego idee i historię. Postanowił zachęcać duchownych całej Ekumenicznej Wspólnoty Katolickiej do tego kroju, sam też zamówił ornaty stożkowe we wszystkich kolorach liturgicznych. Wyraził wolę aby ornaty stożkowe były preferowanym wzorem we wspólnotach ekumeniczno-katolickich na świecie, jako zewnętrzny „znak rozpoznawczy”. Czy tak się stanie ostatecznie zadecydują lokalne wspólnoty.